«Δεν νομίζω ότι κάποιο φιλοσοφικό σύστημα θα καταστείλει ποτέ τη δουλεία: τουλάχιστον θα αλλάξει το όνομά της. Μπορείτε να φανταστείτε χειρότερες μορφές δουλείας από τη δική μας, γιατί πιο ύπουλες: αν μπορείτε να μετατρέψετε τους ανθρώπους σε ηλίθιες, ικανοποιημένες μηχανές, που πιστεύουν ότι είναι ελεύθεροι ενώ είναι σκλαβωμένοι, ή να τους αποτυπώσετε ένα κρυφό πάθος για δουλειά, τόσο καταβροχθιστικό όσο αυτό του πολέμου στις βάρβαρες φυλές, για να αποκλείστε τις τεμπέλες, τις ανθρώπινες απολαύσεις” "Απομνημονεύματα του Αδριανού", Marguerite Yourcenar